«Դարերու ընթացքին Հայաստանէն արտագաղթ յաճախ պատահած է, իսկ ներգաղթ`միայն Սովետ իշխանութեան օրով: Մեր եկեղեցական ծէսերը, պաշտամունքը, երաժշտութիւնը, գիրն ու գրականութիւնը հոգեւոր ու բարոյական մարզերու մէջ կաճին եւ կրնան աճիլ Սովետ հողի վրայ»:
հայրենադարձություն 1946-49
Հույսը զորավիգ: Ընտանեկան ճակատագիրՄոնա-Մարիան Մարիկյան
Ժոզեֆն սկսել էր ռուսերեն սովորել, խորացնել հայերենը։ Ցանկանալով ավելին իմանալ այն երկրի մասին, որտեղ ապրելու էր, նա սկսեց հետեւել հայոց պատմության դասընթացների։ Որքան մեծ եղավ զարմանքը, երբ իմացավ, որ Հայաստանն աշխարհում առաջինն է քրիստոնեություն ընդունել՝ դեռեւս 301-ին, Տրդատ երրորդի (287-330) գահակալության օրոք։